Author :
Abstract
Türklerin dini tarihleri içerisinde “gök kültü” bir aşkını, ebe-diliği, sonsuzluğu, azameti ve Tengri'nin makamını teşkil etmesi ne-deniyle kutsal kabul edilmiştir. Geleneksel Türk inancında gökyüzü-nün kutsal kabul edilmesinin en büyük nedeni, göğün en üst katının Tanrı'nın makamı olması ve kötülüklerin anası kabul edilen karanlığı kovan güneş, ay ve yıldızların onun çadırı altında bulunmasıdır. Öyle ki Türkler Gök Tanrı'yı “Göğün Ruhu” şeklinde telakki eden bir anla-yış ve kutsiyete sahipti. Biz de bu çalışmamızda Türklerde gök ile ilgili inanışların tespiti üzerinde durduk.
Keywords
Abstract
Belıefs Related Wıth the Sky ın the Turkısh Culture The Turks have in their history presumed the “ sky cult” holy because it symbolized love, eternity, infinity, grandeur, and the Tengri ( God). The most important reason why the sky was presumed holy in the conventional Turkish religion was that, they believed that the god was at the highest stage of the sky, and that the sun, moon, and the stars that expulsed the darkness which was assumed as the mother of evil, were rendering under his tent. This conception was so strong that, the Sky God was the “ Sky Soul” and was a very divine being. In this study we researched on the beliefs of the sky among Turks and we pointed it.
Keywords
- Altun, Erman; Türk Halkbilimi, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2009
- Çoruhlu, Yaşar; Türk Mitolojisinin Anahtarları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2002.
- Eliade, Mircea; Şamanizm (Çev. İsmail Birkan), İmge Kitabevi, Ankara 1999, s.27vd.
- _____________; Dinler Tarihi (İnançlar ve İbadetlerin Morfolojisi) (Çev. MustafaÜnal), Konya 2005.
- Ergun, Pervin; Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 2004.
- Esin, Emel ; Türk Kozmolojisine Giriş, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2001.
- Gökalp, Ziya; Türk Uygarlığı Tarihi, İnkılâb Kitabevi, İstanbul 1991.
- Gökbel, Ahmet; Kıpçak Türkleri (Siyasi ve Dini Tarihi), Ötüken Yayınları, İs- tanbul 2000.
- Günay Ünver, Güngör, Harun; Türklerin Dini Tarihi, Rağbet Yayınları, İstanbul 2007.
- Güngör, Harun; “Orta Asya ve Kuzey Kavimlerinde Semavi Tanrılar”, Türk Bodun Bilimi, Kum Saati Yayınları, Kayseri 2006.
- Güngör, Harun, Argunşah, Mustafa; Gagauz Türkleri, Kültür Bakanlığı Yayınla- rı, Ankara1991.
- Hassan, Ümit; Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler, Alan Yayınları, İstan- bul 2000.
- İnan, Abdulkadir; Tarihte ve Bugün Şamanizm, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1986.
- _____________; Eski Türk Dini Tarihi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1976.
- Yaşar Kalafat, Doğu Anadolu’da Eski Türk İnancının İzleri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara 1995.
- Kalafat, Yaşar; Dedem Korkut Aşağı Eller, Berikan Yayınevi, Ankara 2008.
- Orkun, Hüseyin Namık; Eski Türk Yazıtları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, An- kara 1987.
- Ögel, Bahattin; Türk Mitolojisi II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2002.
- Pettazzoni, Rafaella; Tanrı’ya Dair (Çev. Fuat Aydın), İz Yayıncılık, İstanbul 2002.
- Rahman, Abdulkerim; Uygur Folkloru (Çev. Soner Yalçın, Erkin Emet), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996.
- Sarıkçıoğlu, Ekrem; Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi, Fakülte Kitabevi, Isparta 2002.
- Tanyu, Hikmet; İslamlıktan Önce Türklerde Tek Tanrı İnancı, Boğaziçi Yayın- ları, İstanbul 1986.
- Taş, İsmail; Türk Düşüncesinde Kozmogoni, Kozmoloji, Kümen Yayınevi, Konya 2002.
- Togan, Zeki Velidi; Oğuz Destanı, İstanbul 1972.
- Uraz, Murat; Türk Mitolojisi, Mitologya Yayınları, İstanbul 1992.
- Yavuz, Edip; Tarih Boyunca Türk Kavimleri, Kurtuluş Matbaası, Ankara 1968.