Author :
Abstract
Gökalp’in, 15 Eylül 1916’te İstanbul'da yapılan “İttihat ve Terakki Cemiyetinin kongresi”nde dile getirdiği görüşleri onun eğitim hakkındaki düşüncelerinin bir özeti niteliğindedir. Gökalp, o kongrede eğitimle ilgili olarak “Öğretimin, bireyi doğal bilimlerle donattığını ve bireyi kozmik çevreye hâkim bir hale getirerek oradaki maddi kuvvetleri kullanacak bir güce sahip kıldığını, terbiyenin ise bireyi kültürle donatarak, sosyal çevreye intibak ettirdiğini ve bireyi sosyal kuvvetleri sevk ve idare edecek güce sahip kıldığını dile getirmiştir. Literatür taramasıyla meydana getirilen bu çalışmada, Gökalp’in Türk Milletini inşa etme sürecinde eğitim kurumuna yüklediği sosyolojik anlam ortaya konmaya çalışılmıştır. Türk ufkunda ortaya çıkması Descartes’ın Fransa'da ortaya çıkması kadar önemli (Akder, 1962, s. 408) olan Gökalp'in eğitim hakkındaki görüşleri onun “terbiye”, “ eğitim” ve “ öğretim” terimlerine yüklediği anlamı ortaya çıkarılmadan anlaşılamaz.
Keywords
Abstract
According to Gökalp, the concepts of culture and civilization are intertwined with the concept of education. The concept of education also includes the concepts of training (teaching) and training (education). In this sense, education is a socialization process that equips the individual with natural sciences and creates the power to use his material forces by dominating the cosmic environment, while education is a socialization process that equips the individual with culture and adapts to the social environment. These definitions are an indication that Gökalp associates education with civilization and education with culture. In this study, which was carried out with the literature review, the functional practice that Gökalp tried to impose on education was tried to be addressed within the framework of the concept of "adjustment".
Keywords
- 1. Adanalı, Hadi, A. "Ziya Gökalp'in Eğitim Felsefesi ve Yüksek Eğitim Hakkındaki Görüşleri". AÜİFD, XLV(1), (2004), 57-70.
- 2. Akder, Necati, "Ziya Gökalp’te Tarih Anlayışının Felsefi Temelleri", Türk Kültürü, Türk Kültürü ve Araştırma Enstitüsü Dergisi(225), (1962), 406-420.
- 3. Altın, Hamza, "Ziya Gökalp'in Eğitim Tarihimiz Açısından Önemi", History Studies, 2(2), (2010), 493-509.
- 4. Baykul, Yaşar, "Eğitim Sisteminde Değerlendirme", H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, C.7, s.7, (1992), 85-95.
- 5. Berkes, Niyazi, Türkiye'de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, (2003).
- 16 Türk dil tarihinin farklı dönemlerinde dil konusunda etkileri frenleme anlamında dilde sadeleşmeyle ilgili çeşitli tartışmalar yapılmıştır (Daşdemir, 2012, s. 54).
- 17 Bir kişi ana dilini öğrenirken kavramlar ve karşılıklarını bir daha tanımlamak, sıfırdan içerik oluşturmak gibi bir hakka sahip olmaz. Bizler, ana dilimizi öğrenirken öğrendiğimiz bu dili hazır yani oluşmuş, bitmiş işaretler sistemi olarak ediniriz. Bu sistem bizler tarafından olduğu gibi öğrenilmek ve kabullenilmek zorundadır. Bu nedenle Benveniste’e göre kavramlar ve karşılıkları arasındaki ilişki ilk olarak nedensiz bir ilişkiye sahiptir. Ancak kavramın üretilmesinin hemen ardından yeni gelen nesilleri kendisine mahkûm eden “zorunlu” bir ilişki şeklinde varlığını devam ettirir (Kıran & Kıran, 2006, s. 73).
- 7. Bilici, Muhammed Veysel, ‚Türkçülüğün Esasları, Ziya Gökalp, (Editör: Korkut Tuna, İsmail Coş- kun), 1. Basım, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2011, s. 93.
- 8. Öksüz, Yusuf, Ziya, Türkçe'nin Sadeleşme Tarihi: Genç Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi, Ankara: TDK Yayınları, (1995).
- 9. Celkan, Hikmet, Yıldırım, Ziya Gökalp'in Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı, (1990).
- 10. Daşdemir, Muharrem, “Çağdaş Dil Biliminin Işığında Yeni Lisan Hareketi Ve Türk Dil Devrimi’nin Karşılaştırılması”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(3), (2012), 53-58.
- 11. Duru, Kazım Nami, Ziya Gökalp, İstanbul Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul, (1965).
- 12. Egemen, Bedi, Ziya, Terbiye İlminin Ana Meseleleri, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınla- rı, Ankara, (1957).
- 13. Ergün, Mustafa, II. Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri 1908-1914, Ankara, (1996).
- 14. Gökalp, Ziya. Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri I., (R. Kardaş), MEB, İstanbul:, (1973).
- 15. Gökalp, Ziya, Makaleler I. (Ş. Beysanoğlu.), MEB, İstanbul, (1976).
- 16. Gökalp, Ziya. Makaleler VII. (A. Çay) Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, (1982).
- 17. Güngör, Erol, Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar, Ötüken Yayınları, İstanbul, (1993).
- 18. Güngör, Harun, "Ziya Gökalp'e Göre Eğitim ve Din Eğitimi", Türk Kültürü, (315), (2013), 428-434.
- 19. Keklik, Ebubekir, "II. Meşrutiyet Döneminde Eğitim Tartışmaları: Ziya Gökalp, Millî Terbiye ve Satı Bey", ÇAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), (2018), 47-69.
- 20. Kılıç, Kırbaçoğlu Latife, "Ziya Gökalp'ın Hususî Mektuplarında Değer Aktarımı", Atatürk Üniversite- si Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (62), (2018), 239-250 .
- 21. Kıran, Zeynel, & Kıran, E. A. Dilbilimine Giriş, Seçkin Yayıncılık, Ankara, (2006).
- 22. Tabak, Ruhi, Selçuk, "Sağlık Hizmetlerinde Sürekli Eğitim ve Sürekli Mesleki Gelişim", Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 62(1, 2, 3), (2005), 59-66.
- 23. TDK. Türkçe Sözlük, Türk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, (2011).
- 24. Topses, Mehmet, Devrim, "İbn Haldun’da Asabiyye Olgusunun İşlevleri ve Toplumsal Temelleri", Folklor/ Edebiyat, 20(79), (2014), 93-99.
- 25. Uğurlu, Sınar, Alev, "İdeolog"- Şair Ziya Gökalp'in Kaleminden Masallar, Turkish Studies Internati- onal Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 1(4), (2009), 1025-1040.
- 26. Varış, Fatma, Eğitim Bilimlerine Giriş, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, (1978).
- 27. Voltaire, François Marie Arouet, Felsefe Sözlüğü, (Çev. L. Ay), Cilt 2, MEB, Yayınları, İstanbul, (1995).
- 28. Yakar, Ali, Geleceğin Eğitimi Üzerine Program ve Tasarım Modeli Önerileri: “Yaşamsal Eğitim Programları” ve Yaşamsal Öğretim Tasarımları", MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), (2016), 2-15.
- emergence of Descartes in France (Akder, 1962, p. 408) have a content that should be
