Author :
Abstract
Allah lafzı, Allah’ı tanımlayan bütün sıfatları kendisinde barındıran ve sadece Allah’ın zatı için kullanılan bir isimdir. Lite-ratürde bu lafzın etimolojisi ve ifade ettiği anlamla ilgili tartışmalar yer almaktadır. Özellikle Tefsir Kaynakları Besmele ya da Fatiha sûresi tefsiri münasebetiyle bu konuyla alakalı bilgilere yer vermişlerdir. Çalışmamıza konu olan İslam dü-şüncesinin önemli simalarından Molla Sadra da önemine binaen lafzatullah konusunu Fatiha suresi ve Ayetü’l-Kürsi’yi tefsir ederken ele almıştır. Müfessir Lafzatullah’ın türemiş olduğu görüşünü benimsemekte ve bu ismin Allah’ın zatına has olduğunu kabul etmektedir. Bu makalede Molla Sadra’nın konu hakkındaki görüşleri tahlil edilecektir.
Keywords
Abstract
The word of Allah is a name that is used only for the essence of Allah and contains all the attributes that define deity. In the literature, there are discussions about the etymology and meaning of this word. Espcially, Tafsir Sources have given information relevant on the subject of the commentary of Besmele or Sura Fatiha. Mollah Sadra, one of the most important figures of Islamic thought in our study, dealt with the issue of lafzatullah while commenting Surat al-Fatiha and Ayetü’l-Kürsi. He accepts the view that Lafzatullah is a derivative and accepts that this name is unique to Allah. In this article, Mollah Sadra's views on the subject will be analyzed.
Keywords
- Abdülcebbâr, Kâdı’l-Kudât İmâduddin Ebü’l- Hasen Abdulcebbar Ahmed b. Halil el-Hemedânî, Müteşâbihü’l-Kur’ân (thk. Adnan Muhammed Zarzûr), Dâru’t-Turâs, Kahire 1969.
- Altın, Mehmet. Esmâ-i Hüsnâ’nın Semantik Tahlîli ve Geçtiği Âyetlerle İlgisi. Doktora Tezi, Van Yü- züncü Yıl Üniversitesi, 2015.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. El-Huseyn b. Ali, Kitâbu’l-Esmâ ve’s-Sıfât, Beyrut: 1984.
- Cevherî, İsmail b. Hammâd. es-Sıhâh. Beyrut: Dâru İhyâi Turâsi’l-Arabî, 1999.
- Doğru, Erdinç. “Lafzatullâh’ın Etimolojik, Semantik ve Fonetik Analizi”. Eskiyeni 32 (Bahar 2016).
- Fazlur Rahman. Ana Konularıyla Kur’an. .Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2003.
- Ferâhîdî, Halîl b. Ahmed. Kitabü’l-‘Ayn. Nşr. Abdulhamid Hindavî. 4 cilt. Beyrut: Darü’l- Kütübi’l-İlmiye, 2003.
- Fîrûzâbâdî, Muhammed b. Yakub. el-Kâmûsü’l-Muhît, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1994.
- Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. el-Maksadu’l-esnâ fî şerhi meânî esmâillâhi’l- Hüsnâ. Nşr. Bessâm Abdulvehhâb el-Câbî, Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2003.
- Izutsu, Toshihiko. Kur’an’da Tanrı ve İnsan. Trc. M. Kürşat Atalar. İstanbul: Pınar Yayınları, 2012.
- İbnَArabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî. el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye. Nşr. Ahmed Şemseddin, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1999.
- İbn Arabî, Muhyiddin. Îcâzü’l-Beyân. Trc. Muhammed Coşkun. İstanbul: İnsan Yayınları, 2017.
- İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Cemâluddîn Muhammed. Lisânü’l-Arab. Nşr. Emîn Muhammed Abdul- vehhâb-Muhammed es-Sâdık el-Ubeydî. Beyrut: Dâru İhyâi Turâsi’l-Arabî, 1999.
- Kalkan, Ahmed. Ansiklopedik Kur’ân Kavramları ve Güncel Yansımaları. İstanbul: Davud Emre Ya- yınevi, 2011.
- Ebü’l-Bekâ Eyyüp b.Musa el-Hüseyni el-Kefevî ,”el- Külliyyât” Mu’cemü fi’l Mustalahât ve’l - Furûki’l- Lüğaviyye,Nşr.. Adnân Dervîş-Muhammed el-Mısrî, Beyrut: Müessesetü’rRisâle 2011,
- Kurtubî, Muhammed b. Ahmed. b. Ebu Bekir. el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân, Beyrut: Müessesetü’r- Risâle, 2006.
- Macit, Nadim. Kur’an ve Hadise Göre Şirk ve Müşrik Toplumu. Konya: Damla Matbaacılık, 1992.
- Özmen, Kerim, Osmanlı Âlimi Saçaklızâde ve Risâle fi’l-Âyâti’l- Müteşâbihât” İsimli Risalesi, İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi), Güz 2012/3(2) 163-173.
- Râzî, Muhammed Fahreddîn b. Diyâuddîn Ömer er-, Mefâtîhu’l-gayb, (Beyrut: Daru’l-Fikr, 1981)
- Semin el- Halebî, Umdetü’l-huffâz fî tefsîri eşrafi’l-elfâz, Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiye, 1996.
- Sîbeveyh, Ebû Bişr Ömer b. Osman b. Kanber. el-Kitâb. Nşr. Abdusselâm Muhammed Harun, Kahire: Mektebetü’l-Hâncî, 1988.
- Soysaldı, H. Mehmet. Kur’an Semantiği Açısından İnançla İlgili Temel Kavramlar. İzmir: Çağlayan Yayınları, 1997.
- Topaloğlu, Bekir. “Allah”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2: 500-501. Ankara: TDV Ya- yınları, 1989.
- Ünlü, Demirhan. Kur’an-ı Kerim’in Tecvidi. Ankara: TDV Yayınları, 2017.
- Vatandaş, Celaleddin. Tevhid ve Değişim. İstanbul: Pınar Yayınları, 2016.
- Yılmaz, Selahattin. “Arapça’da Allah isminin Etimolojisi ve O’nunla Yapılan Deyimlerin Filolojik Yapısı”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/2 (Aralık 2003).
- Zeccâc, Ebu İshak İbrahim. Meâni’l-Kur’ân ve i’râbuhu. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1988.
- Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf an hakâiki’t-te’vîl. Nşr. Âdil Ahmed Abdul- mevcûd-Alî Muhammed Muavvaz-Fethî Abdurrahmân Ahmed Hicâzî, 6 cilt. Riyad: Mektebetü’l-Ubeykân, 1998.