Author :
Abstract
İmam-ı Azam Ebû Hanîfe erken dönemde İslam’ı en iyi anlayan âlimlerden biridir. O, inanç konularını sağlam bilgilere dayandırmak istemiştir. Bu konuda Kur’ân’ı ve sahih hadisi esas almıştır. Ayrıca dinde akla büyük değer vermiştir. Peygamber öğretmese de insan aklının Allah’ı tanıyabileceğini söylemiştir. Allah’ın isim ve sıfatlarını ise dini metinlerde geçtiği şekilde kabul etmeyi benimsemiştir. İnsan fiilleri ve kader konularında ise hür iradeyi ve sorumluluğu esas almıştır. Kaderin, insanın iradesini yok eden bir şey olduğunu kabul etmemiştir. Kulların bütün fiillerini yaratan varlığın Allah olduğunu söylemiş, fakat insanın eylemlerini seçmede özgür olduğunu ileri sürmüştür. O, insanın doğarken beyaz bir sayfa gibi tertemiz doğduğunu belirtmiş, Allah’a iman ve inkâr etmenin kendi iradesi ve eylemi olduğunu belirtmiştir. Ebû Hanîfe kendisinden önceki aşırı görüşleri orta noktaya çekmiş ve Ehl-i sünnetin itikadi görüşlerini belirlemiştir. Ebû Hanîfe, inanç açısından müminleri eşit olarak görmüş, günah işleyenleri dinsiz saymamış, günahkâr müminlerin durumunu Allah’a havale etmiştir. Ehl-i kıble olan herkesi iman ve İslam dairesinde görmüştür. Bu görüşleri, bugünkü şiddet ortamının doğurduğu sorunları çözecek mahiyettedir. Ebû Hanîfe kendisinden sonra gelen birçok âlim ve ekolü etkilemiştir. O genelde Ehl-i sünnet ve bilhassa Mâturîdîliğin oluşumuna tesir etmiştir.
Keywords
Abstract
Abu Hanifah’s Faith Method and Opinion: Imam al-Azam Abu Hanifah is one of the best understanding of Islam in the early period. He wanted to base his belief issues on solid information. It is based on the Quran and the hadith. He also gave great reason to mind in religion. Although the Prophet did not teach, he said that the human mind can recognize God. He adopted the acceptance of the names and attributes of God in the manner in which he passed in religious texts. Human actions and fate are based on the free will and responsibility. He refused to accept that destiny is something that destroys man's will. He said that Allah is the being who created all the acts of the servants, but he was free to choose man's actions. He pointed out that man was born as clean as a white sheet at the time of birth, and that faith and faith in Allah is his will and action. Abu Hanifah pulled the extreme views before him and determined the itikadi views of Ahl al-Sunnah. Abu Hanifah saw the believers as equal in terms of faith, and he did not consider sinners to be irreligious, and he referred to God the status of sinful believers. He has faith in all those who are Ahl al-'Qibla and he has seen them in the Islamic circle. These views will solve the problems caused by violence today. Abu Hanifah influenced many scholars and schools after him. He usually influenced the formation of Sunnah and especially the formation of Maturıdıyah
Keywords
- Ak, Ahmet. Hanefi-Mâturîdî Âlimler Göre Şefaat Kitabı. 1. Basım. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017. Ali el-Kârî, Ebu’l-Hasen Nûrüddîn. Fıkh-ı Ekber Şerhi. Trc. Yunus Vehbi Yavuz. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1979.
- el-Eş’arî, Ebu’l-Hasan. el-Luma’. 1953.
- Beyazizâde, Ahmed b. Hasan b. Yûsuf. el-Usûlu’l-Munîfe li İmam Ebî Hanîfe (Ebû Hanife’nin İtikadî Görüşleri). Trc. İlyas Çelebi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2016.
- Beyazîzâde, Ahmet Efendi. İmam Azam Ebu Hanife’nin İtikâdî Görüşleri. Trc. İlyas Çelebi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1996.
- Bozkurt, Mustafa. “Selefî Anlayıştan Ehl-i Sünnet Kelamına Geçişte İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe”. program adı: Devirleri Aydınlatan Meş’ale İmâm-ı A’zam Ulusal Sempozyum Tebliğler Kitabı, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Yayınları, 28 Nisan 2015.
- Duman, Ali. “Ebû Hanîfe’nin Hüküm İstinbat Yöntemi’nin Fukaha Usûlü’ndeki Rolü”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi. 13 (2009): 83-102.
- Ebû Hanîfe, Nu‘mân b. Sâbit b. Zûtâ b. Mâh. Ebû Hanife’nin Osman el-Bettî’ye Yazdığı Risale (İmam- ı Azam’ın Beş Eseri). Trc. Mustafa Öz. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1992.
- Ebû Hanîfe, Nu‘mân b. Sâbit b. Zûtâ b. Mâh. Ebû Hanife’nin Vasiyyeti (İmam-ı Azam’ın Beş). Trc. Mustafa Öz. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1992.
- Ebu Hanîfe, Nu‘mân b. Sâbit b. Zûtâ b. Mâh Ebû Hanîfe. el-Fıkhu’l-Ebsat (İmam-ı Azam’ın Beş Ese- ri). Trc. Mustafa Öz. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1992.
- Ebu Zehrâ, Muhammed. Ebû Hanife. Trc. Osman Keskioğlu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1999.
- Ğavacı, Vehbi Süleyman. Ebû Hanîfe en-Nu’mân. Beyrut, 1993.
- Kubat, Mehmet. “Eş’arî Ekolünün Öncüsü Olarak Ebu’l-Hasan el-Eş’arî ve Kelâmî Görüşleri”. İslâmî İlimler Dergisi VII/1 (2012): 21-47-47.
- Kubat, Mehmet. İslam Mezhepleri Tarihi. 3.Bsk. İstanbul: Kitap Dünyası, 2017.
- Mekkî, Muvaffık b. Ahmed el-. Menâkıbü Ebî Hanife. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1981.
- Nesefî, Ebu’l-Muîn Meymun b.Muhammed. Tevhidin Esasları (Kitabu’t-Temhid li kavâidi’t-tevhid). Trc. Hülya Alper. 4. Bs. İstanbul: İz Yayıncılık, 2017.
- Nevbahtî, Hasan b. Musâ. Fıraku’ş-Şia. Beyrut: Menşûrâtü’r-Rızâ, 2012.
- Şık, İsmail. Hanefî-Mâturidî Geleneğin Usûlu’d-Dîn Anlayışı Lâmişî Perspektifinde Kelam-Usûlu’l-Fıkh Diyaloğu. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 2009.
- Sinanoğlu, Abdulhamit. İslam Düşüncesinin İki Kurucu Önderi İmâm Ebû Hanîfe ve Vâsıl b. Atâ. 1. Baskı. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2012.
- Şâtıbî, İbrahim b. Musâ b. Muhammed eş-. el-Muvâfkât (İslâmî İlimler Metodolojisi). Trc. Mehmed Erdoğan. İz Yayıncılık, 1990.
- Yavuz, Yusuf Şevki. “Ebû Hanîfe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 10: 138-143. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1994.