Author :
Abstract
İslâm inanç esaslarına yönelik eleştirilere cevap verip, Hıristiyan teolojisinin tutarsızlığını ortaya koymak amacıyla reddiye yazan kelamcılardan biri de Harputlu İshak Efendi’dir Harputlu’nun Hıristiyan teolojisine yönelik eleştirilerinin, yaşadığı dönemde Hıristiyan misyonerlerin çabalarını boşa çıkarmak adına önemli bir işleve sahip olduğu gibi kelam araştırmalarına önemli bir katkı sunduğu da söylenebilir. Bu anlamda Harputlu, Müslüman-Hıristiyan teolojik ilişkileri tarihinde önemli bir yere sahiptir.
Keywords
Abstract
Harputlu Ishak Efendi is one of theologian who writes refutation in order to reveal desultoriness of Christian theology while he answers criticisms on main beliefs in Islam. Harputlu’s criticisms on Christian theology are an important function to frustrate efforts of Christian missionary, and it can be said that they also submit significant contributions to kalam researches. In this sense, Harputlu has an important place in history of Muslim-Christian theological relationships.
Keywords
- ARMSTRONG, Karen, Tanrı’nın Tarihi, çev., Oktay Özel vd., Ayraç Yay., Ankara, 1998.
- ARSLAN, Hulusi, “Kadı Abdülcabbar’ın Hıristiyan Teolojisine Yönelttiği Eleştirileri”, Kelam Araştırmaları, 8:1 2010, ss. 13-44.
- ATAURRAHİM, Muhammed, Bir İslam Peygamberi Hz. İsa, çev., Kürşat Demirci, İnsan Yay., İstanbul, 1997.
- ATAY, Hüseyin, Kur’an’ın Reddettiği Dinler, Ankara, 1999.
- AYDIN, Mahmut, İsa Tanrı mı İnsan mı?, İz Yay., İstanbul, 2002.
- AYDIN, Mehmet, Müslümanların Hıristiyanlara Karşı Yazdığı Reddiyeler ve Tartışma Konuları, TDV Yay., Ankara, 1998.
- AYDIN, Mehmet, Hıristiyan Kaynaklarına Göre Hıristiyanlık, Ankara, 1995.
- BAYRAKDAR, Mehmet, Bir Hıristiyan Dogması Teslis, AOY., Ankara, 2007.
- CÂHIZ, Ebu Osman Amr b. Bahr, el-Muhtar fi’r-Red ale’n-Nâsâra, thk., Muhammed Abdullah el-Şarkavi, Dâru’l-Cîl, Beyrut, 1991.
- DEMİRPOLAT, Enver “Harputlu İshak Hoca’nın Hayatı ve Eserleri”, S.Ü. Sosyal Bilim- ler Enstitüsü Dergisi, S. 9, Konya, 2003, s. 397-412.
- GAZALİ, Ebu Hamid, er-Reddü’l-Cemil li İlâhiyati İsa bi Sarîhi İncil, çev., Abdullah Şarkavi, Beyan Yay., İstanbul, 1998.
- GÜNDÜZ, Şinasi, Din ve İnanç Sözlüğü, Vadi Yay., Ankara, 1998.
- GÜNDÜZ, Şinasi, Misyonerlik, TDV Yay., Ankara, 2007.
- GÜNDÜZ, Şinasi, Pavlus: Hıristiyanlığın Mimarı, AOY., Ankara, 2004.
- HARPUTLU İshak Efendi, Cevab Veremedi Diyâü’l-Kulûb, Hakikat Ltd. Şti. Yay., Seki- zinci Baskı, İstanbul, 1992.
- HİCK, John, “Hıristiyanların İsa'yı Algılama Biçimi ve Bunun İslâm’ın Anlayışıyla Karşı- laştırılması”, çev., Şaban Ali Düzgün, İslâmiyât, III (2000), S. 4, ss. 75-85.
- KADI ABDÜLCABBAR, “Hıristiyanların Teslis Hakkındaki Görüşlerinin Çürütülmesi”, çev., Hulusi Arslan, Hikmet Yurdu, Yıl, 2, S. 3 (Ocak-Haziran 2009), ss. 317-344.
- KAPLAN, İbrahim, İslâm’a Göre Hıristiyanlık, IQ Kültür Sanat Yay., İstanbul, 2008.
- KUZGUN, Şaban, Dört İncil Yazılması Derlenmesi Muhtevası Farklılıkları ve Çelişki- leri, Genişletilmiş İkinci Baskı, Ankara, 1996.
- LACGUNA, Catherine M., “Trinity”, The Encyclopedia of Religion, ed. Mircea Eliade, Macmillan Publishing Company, New York, 1987., C. XV, s. 53-57;
- LAYMAN, C. Stephen, “Tritheism and the Trinity”, Faith and Pholosophy, vol. 5, No. 3, July 1988, ss. 291-298.
- MACNAMARA, John – REYES, Marie La Palme – REYES, Gonzalo E., “Logic and the Trinity”, Faith and Pholosophy, vol. 11, no. 1, January 1994, s. 3-18;
- MADRİGEL, Carlos, Hıristiyanların Üçlü-Birlik (Tevhit'de Teslis) İnancı Ne Demek?, Müjde Yayıncılık, İstanbul, 1995.
- MİCHEL, Thomas, Hıristiyan Tanrıbilimine Giriş, İstanbul, 1992.
- PUSE, Emine, Harputlu İshak Efendi ve Ziyâu’l-Kulub Adlı Eseri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 2010.
- RAHNER, Karl, “Trinity, Divine”, Encyclopedia of Theology, ed., Karl Rahner, Cross- road, New York, 1986, ss. 1755-1771.
- RAHNER, Karl, “Incarnation” mad., Encyklopedia of Theology, ed., Karl Rahner, New York, 1986.
- SİNANOĞLU, Mustafa, “Diğer Dinlerin Kelâm İlmine Konu Olması”, İlahiyat Fakültele- ri Kelam Anabilim Dalı Eğitim-Öğretim Meseleleri ve Koordinasyon Toplantısı II, MÜİFV Yay., İstanbul, 1998, ss.108-116. SWİNBURNE, Richard, “Trinity; A Defense of the Doctrine of the Trinity”, Philosophy of Religion, ed., Lane Crcig, Rutgers University Pres, New Jersey, 2002, ss. 556-567.
- TABERÎ, Ali b. Rabban, Kitâbu’r-Redd ale’n-Nasârâ, Mélanges de L’Université Saint Jo- seph, A Khalifé, W. Kuptsch, S. 36, Beyrut, 1959.
- TAŞPINAR, İsmail, Hacı Abdullah Petrici’nin Teslis Eleştirisi, İstanbul, 2008.
- VAN ESS, Josef, “The Logical Structure of Islamic Theology”, Logic in Clasical Islamic Culture, ed., G. E. Von Grünebaum, Otto Harrossowitz, Wiesbaden, 1970, ss. 21-50.
- WEİGALL, Arthur, Hıristiyanlığımızdaki Putperestlik, çev., Ozan Yay., İstanbul, 2002.
