Author :
Abstract
Bütün fıkıh usulcüleri aklı delil olarak kabul etmişlerdir, ancak farklı anlamlarda kullanmışlardır. Çoğunluk onu nasları anlayıcı, tefsir ve tahsis edici manada delil olarak kabul ederken, bazısı onu rey ile hüküm verici yetkide görmüştür. Bu çalışma akıl delili ile ilgili bu farklı anlayışları belgeleriyle ortaya koymaya yöneliktir.
Keywords
Abstract
All methodologists of Muhammadan jurisprudence accepted reason as evidence (or proof), but used ın different meanings. The most of scholars has accept it proof as a understanding, ınterpreting and distinguishing from general decision; some of them has approval it as a authority with opinion on ra'y. This study attempted to identify this different understandings with its documents.
Keywords
- Alaaddin es-Semerkandî, Mizanu’l-Usul fî Netaici’l-Ukul, tah. Muhammed Zeki Abdulber, Ka- tar 1984.
- Allame Ebu Muhammed es-Salimî (İbâdî), Şerhu Tal’atü’ş-Şems, Umman 1985
- Allame el-Hillî, Mebadiu’l-Vusul ila İlmi’l-Usul, Beyrut 1986
- el-Bâcî, Ebu’l-Velid, İhkamu’l-Fusul fî Ahkami’l-Usul, tah. Abdullah Muhammed el-Cebburî, Beyrut 2012
- el-Bakillanî, et-Takrib ve’l-İrşad (es-Sağîr), tah. Abdulhamid b. Ali Ebu Züneyd, Beyrut 1998
- el-Cüveynî, İmamu’l-Haremeyn Ebu’l-Meâlî Abdulmelik, el-Burhan fî Usuli’l-Fıkh, tah. Salah b. Muhammed, Beyrut 1997
- ---el-Varakat, Riyad 1996
- Ferhan, Adnan, Edvaru’l-İctihad inde’ş-Şiati’l-İmamiyye, Kum 1428/2007
- Ebu’l-Huseyn el- Basrî, el-Mutemed fî Usuli’l-Fıkh, Beyrut 1983
- Ebu Ya’la el-Ferra, el-Udde fî Usuli’l-Fıkh, Riyad 1993
- el-Gazalî, Ebu Hamid, el-Mustasfa min İlmi’l-Usul, tah.S.Aşkar, Dımeşk 2012
- İbn Hazm, en-Nebzetü’l-Kafiye fî Ahkami Usuli’d-Din, tah. Muhammed Ahmed Abdulaziz, Bey- rut 1985
- İbnu’l-Murtaza, Ahmed b. Yahya, el-Bahru’z-Zehhar, Beyrut 1993
- İlhan, Cengiz, Eski Hukukun, Mecelle’nin Doksan Dokuz İlkesi, İstanbul 2003
- İmam Şerefeddin el-Musevî, el-İctihad fî Mukabili’n-Nas, tah. Ebu Mücteba, Kum 1404/1984
- Kadı Abdulcebbar, Fadlu’l-İ’tizal ve Tabakatu’l-Mutezile, tah. Fuad Seyyid, Tunus 1974
- —el-Muğnî fî Ebvabi’t-Tevhid ve’l-Adl, XI. et-Teklif, Kahire 1965
- —el-Muğnî, XVII. eş-Şer’iyyat, Kahire 1963
- —Şerhu’l-Usuli’l-Hamse, tah. Abdülkerim Osman, Kahire 1988
- Kadı Numan b. Muhammed, İhtilafu Usuli’l-Mezahib, tah. Mustafa Galib, Beyrut 1983
- Karaman, Hayrettin, İslam Hukukunda İctihad, İstanbul 2010
- Köksal, A. Cüneyd, “Hanefî Fıkıh Düşüncesinde Akıl Kavramı ve Dört Mertebeli Akıl Anlayışı”, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 40 (2011/1), ss. 5-44.
- Macit, Yüksel, Mutezile’nin Fıkıh Usulündeki Yeri ve Etkisi”, Marife Mutezile Özel Sayısı, 2003, ss.73–82.
- el-Maverdî, Edebü’d-Dünya ve’d-Din, Lübnan 1978
- Mustafa Zeyd, el-Maslaha fî Teşrii’l-İslamî ve Necmeddin et-Tûfî, 2.Basım, Kahire 1964
- Ragıp el-İsfahanî, el-Müfredat fî Garibi’l-Kur’an, İstanbul 1986
- eş-Şafiî, Muhammed b. İdris, er-Risale, İstanbul 1985
- Şeyh Muhammed Rıza el-Muzaffer, Usulu’l-Fıkh, Kum 2007
- Şeyh Müfid, et-Tezkire bi Usuli’l-Fıkh, tah. Şeyh Mehdi Necef, Beyrut 1993.
