Author:
Abstract
Anlam zenginliğine sahip Kur’an’daki bir kelimenin farklı yerlerde ve anlamlarda kullanılması (vücûh) ve birkaç kelimenin aynı anlamı vermesi (nezâir) olarak tanımlanmıştır. Bu ilimler, âyetlerin siyâk-sibâkında delalet ettiği anlamın belirlenmesinde önemlidir. Özellikle nezâir ilmiyle ilgili eşanlamlı ve yakın anlamlı kelimeler arasındaki ince mana farklılıkları mevcuttur. İlk dönemlerde hassasiyet gösterilse de sonraki zamanlarda bu kavramlar genel olarak birbirinin yerine kullanılmıştır. Bu kullanımlar, âyetlerin gerçek manasıyla anlaşılmasına, doğru hükümlerin konulmasına engel olup yanlış düşünce, tanım, hüküm verme ve uygulamalara sebep olabilmektedir. Bu çalışmada Türkçeye günah olarak çevrilen kebîr, ism, zenb, hatîe, vizr, hûb, hins, seyyie ve lemem gibi kavramlar arasında mana farklılıklarının olduğu nezâir ilmi çerçevesinde furûku’l-luğa kapsamında değerlendirilecektir. Kur’an’da doğrudan günah anlamına gelen bu kavramlar kök mana, kullanım yerleri, verilen mesaj ve anlamlara değinilecektir. Kavramlar arasındaki anlam farklılıklarının tespiti yapılarak neden birbirlerinin yerine eşanlamlı veya yakın anlamlı olarak kullanılmamaları gerektiği sonucuna varılacaktır. Birbirine eş veya yakın anlamlı olsa da esasında Kur’an’da farklı kavramların kullanılmasının hikmet sebebi anlaşılacaktır. Günah kavramı üzerinde yapılan bu çalışma, alanında ilk ve son olmayıp süreçteki bir katredir.
Keywords
Abstract
In the Qur’an, which has a wealth of meaning, the use of a word in different places with different meanings is defined as “vücûh” and the use of several words with the same meaning is defined as “nezâir”. This knowledge is important in determining the meaning indicated before and after verses. Most especially, there are subtle differences in meaning between synonymous words and words with similar meaning related to nezair science. Although sensitivity was displayed in the early periods, these concepts were generally used interchangeably in later times. These uses prevent the true understanding of the verses and making correct judgements, and can lead to twisted mind, false definitions, misjudge and false practises. In this study, that there are differences in meaning between the concepts such as kebîr, ism, zenb, hatîe, vizr, hûb, hins, seyyie and lemem, which are translated into Turkish as “sin/günah” will be evaluated within the scope of “furûku’l-luğa” in the framework of “nezâir”. These concepts, which directly mean “sin” in the Qur’an, will be mentioned with their semantemes, places they are used, the messages given by them and the meanings. By determining the differences in meaning between the concepts, it will be concluded why they should not be used interchangeably as synonyms or words with close meaning. The reason why different concepts are used in the Qur’an will be understood even though they are synonymous or close to each other in meaning. This study on the concept of “sin” is not the first and last in its field but just a drop in the pocess.