Author :
Abstract
İcma, İslam Hukuku’nun kaynaklarından biri olmak bakımından büyük önem taşır. İlk dönemden itibaren fukaha, alimlerin fikir birliğine önem atfetmiş, bir hukuk kaynağı olarak görmüştür. Bu icma üzerinde farklı görüşlerin ve ihtilafların olmadığı anlamına gelmez. Hemen her dönemde icma hususunda farklı görüşler, farklı yaklaşımlar olmuştur. Biz bu çalışmamızda İcma anlayışı hususunda yaklaşımlarının önem taşıdığı alimlerden Kadı Abdülcebbar ve Gazali’nin görüşlerini inceledik. Bu alimlerin görüşlerini vermeden önce her iki alimin hayatları hakkında kısaca bilgi verdik, sonrasında genel icma anlayışını ve bu alimlerin mensup oldukları mezheplerin icma anlayışlarını özetledik. Bundan sonra her iki alimin icma tanımlarını, icma için gerekli gördükleri şartları, kısaca genel icma anlayışlarını eserlerinden ortaya koyduk. Bunun ardınan ortaya çıkan görüşlerinin benzer ve farklı yönlerini belirleyerek araştırmamızı tamamladık.
Keywords
Abstract
Icma (concensus) is one of the sources of Islamic Law so that it has great important. Since early terms islamic law scholars had saw it very important sources of law. İt is not mean that there is not confilict about concensus. At about all terms of islamic history we can see different approaches about concensus. İn this artile we try to examine understanding of concensus in Kadi Abdulcebbar and Gazali’s. We present their life stories shortly and then we wrote general understanding about concensus. After that we write Abdulcebbar’s and Gazali’s understanding about concensus from their boks. Then we compoarise Abdulcebbar’s and Gazali’s point wiev of concensus similar and different sides.
Keywords
- Ahmed Naim, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrid-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi, I-XII, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara , 1987.
- Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukukı İslâmiye ve Istılahatı İslâmiye Kamusu, I-VI, Bilmen Yayınevi, İstanbul, 1967.
- Buhârî, Alâuddîn Abdülaziz Ahmed, Keşfü’l-Esrâr ‘an Usuli Fahrilislâm el-Pezdevî, I-IV, (tah.: Abdullah Mahmud Ömer), Dâru’l-Kutibi’l-İlmi, Beyrut, 1998.
- Cassâs, Ahmed b. Ali er-Râzî, el-Fusûl fi’l-Usûl, I-IV, Mektebetü’l-İrşâd, İstanbul, 1994.
- Debûsî, Ebu Zeyd Ubeydullah b. Ömer b İsa, Takvîmu’l-Edille, Dâru’l-Kutibi’l-İlmiye, Beyrut, 2001.
- Duman, Ali, İlitam ve İlahiyat Fakülteleri İçin İslam Hukuk Usulü Dersleri, Ankara, 2014.
- Gazâlî, Ebu Hâmid Muhammed b. Muhammed b. Muhammed, el-Mustasfâ min İlmi’l-Usul, I- II, (tah.: Muhammed Abdüsselâm Abdüşşâfiî’), Dâru’l-Kutubi’l-İlmiye, Beyrut, 1993.
- İbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, tah. Emin Muhammed Abdilvehhâb- Muhammed es-Sâdık el- Ubeydî, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî-Müessesetü’t-Târîhi’l-Arabî, Beyrut, 1997.
- Kâdî Abdülcebbâr, Ebu’l-Hasen Abdülcebbâr b. Ahmet,el-Muğnî fî Ebvâbi’t-Tevhît ve’l-Adl, IV,XX, (neşir: Muhammet Ali Beydûnî) Dâru’l-Kütibi’l-İlmiye, Beyrut, a.e.: Macit, Yüksel, Mutezile’de Hukuk Felsefesi (el-Muğnî’nin XVII. cildinin tercümesi), İnsan Yayınları, İstanbul 2003.
- Maverdî, Ebu Hasan Ali b. Muhammed b. Habîb, Edebu’l-Kâdî, I-II, (tah.; Muhyî Hilâl es- Serhân), Matbaatu’l-İrşât, Bağdat, 1971.
- Serahsî, Ebubekir Muhammed b. Ahmed Ebî Sehl, Usulü’s-Serahsî, I-II, (tah.: Ebu’l-Vefâ el- Afğânî), Dâru’l-Kutibi’l-İlmiye, Beyrut, 1993.
- Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, İrşâdü’l-Fuhûl ilâ Tahkîki’l-Hakkı min İlmi’l-Usûl, I-III, (tah.; heyet), Mektebetü Nizâri’l-Bâz, Riyad, 1997.
- Zuhaylî, Vehbe, Usûlu’l-Fıkhi’l-İslâmî, I-II, Dâru’l-Fikr, Dımeşk, 1986.
