Author :
Abstract
Tasavvufî gelenekte ibadetlerin, zâhirî ve bâtınî olmak üzere, iki tür hikmetinden bahsedilebilir. Örneğin, zekatın sosyal hayata bakan neticeleri ve orucun sağlığa katkısı, ibadetlerin zâhirî faydalarındandır. İbadetlerin diğer hikmetleri ise kişiye ahlaken olgunlaşma ve maneviyatını güçlendirme imkanı sunar. Allah’a itaatin mal ile ifadesine önemli bir örneklik teşkil eden kurban ibadeti de sosyal ve ruhî anlamda pek çok faydalar içerir. Mutasavvıflar, ağırlıklı olarak, kurbanın ikinci grup faydaları üzerinde durmuşlar ve ondaki bazı derûnî manalardan bahsetmişlerdir. Onlara göre kurban, yalnızca et paylaşımı değil, Allah’ı anmaktan O’na yakınlık kurmak maksadıyla nefsi öldürmeye (terbiye etmek) varıncaya kadar, pek çok mananın da sembolüdür.
Keywords
Abstract
Worships are performed for the satisfaction of Allah and we can mention that thay have two wisdoms (hikmet) as external and inner ones. Social benefits of zakat and contribution of fast to health are from the first group. As for the other, wisdoms of worships they provide maturity their owners ethically. In this context, worships are symbols of some inner meanings as well. Sacrifice has many social and inner benefits too. Sûfîs have focused on the inner benefits of it. Now then on one hand sacrifice provides meat sharing; on the other hand it represents the meaning of commemorate of Allah and establishing closeness to him etc…
Keywords
- ANKARAVÎ, İsmail Rasûhî (ö. 1041/1631), Minhâcü’l-Fukarâ, haz.: Safi Arpaguş, Vefa Yayınları, İstanbul 2008.
- ATTÂR, Ferîdüddin (ö. 618/1221), Tezkiretü’l- Evliyâ, çev.: Süleyman Uludağ, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2012.
- CÂMÎ, Abdurrahman (ö. 892/1492), Nefehâtü’l-Üns (Evliya Menkıbeleri), çev.: Lâmiî Çelebi, haz.: Süleyman Uludağ, Mustafa Kara, Marifet Yayınları, İstanbul, 2005.
- CAN, Şefik, Konularına Göre Açıklamalı Mesnevî Tercümesi, I-VI, Ötüken Yayınları, İstanbul 2002.
- CEBECİOĞLU, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber Yayınları, Ankara 1997.
- DEVELİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Doğuş Matbaası, Ankara, 1970.
- DİHLEVÎ, Şah Veliyullah Ahmed b. Abdirrahman (ö. 1176/1762), Hüccetullâhi’l-Bâliğa, I-II, tah.: es-Seyyid Sâbık, Dâru'l-Cîl, Beyrut 2005.
- FUZŨLÎ, Divan (Fuzûlî Divanı Şerhi), haz.: Ali Nihat TARLAN, Akçağ Yayınları, Ankara 1998.
- GÜÇ, Ahmet, “Kurban”, DİA, c. 26, TDV Yayınları, Ankara 2002.
- El-HUCVİRÎ, Ali b. Osman el-Cüllâbî (ö. 465/1072), Keşfü’l-Mahcûb, (Hakikat Bilgisi), haz.: Süleyman Uludağ, Dergah Yayınları, İstanbul 1996.
- KELÂBÂZÎ, Ebûbekir (ö. 380/990), Ta‘arruf (Doğuş Devrinde Tasavvuf), haz.: Süleyman Ulu- dağ, Dergah Yayınları, İstanbul 1992.
- KONUR, Himmet, “Kurban”, Tasavvuf El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara 2012.
- KUŞEYRÎ, Ebu’l-Kâsım Abdülkerim (ö. 465/1072), Er-Risâletü’l-Kuşeyriyye, tah.: Abdülhalim Mahmûd-Mahmûd b. Eş-Şerîf, Dâru’l-Ferfûr, Dimeşk 2001.
- ________, Letâifu’l-İşârât (Kur’an-ı Kerim Tefsiri), ter.: Mehmet Yalar, İlk Harf Yayınları, İstan- bul 2013.
- MEVLÂNÂ, Celâleddîn Rûmî, (ö. 672/1273), Fîhi Mâ Fîh, ter.: Ahmed Avni Konuk, haz.: Selçuk İz Yayıncılık, İstanbul 2003.
- NASR, Seyyid Hüseyin, Tasavvufi Makaleler, çev.: Sadık Kılıç, İnsan Yayınları, İstanbul 2007.
- SAMİ, Şemseddin, Kâmûs-i Türkî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1996.
- SEZEN, Yümni, Antropolojiden Psikanalize Kurban ve Din, İz Yayıncılık, İstanbul, 2004.
- TEK, Abdurrezzak, “Fusûsu’l-Hikem’e Yönelik Bazı Tartışmalı Konulara Sofyalı Bâlî Efendi’nin Bakışı”, UÜİFD, Cilt: 14, Sayı: 2, (107-133), Bursa 2005.
- ET-TŨSÎ, Ebu Nasr Serrâc, (ö. 378/988), el-Lüma‘ Fi’t-Tasavvuf, (An Tah. A - J - Arberry, London, 1947), Şirketü'l-Kudüs, Kâhire 2008.
- UÇAK, Salih "Fuzûlî'nin 'Sana' Redifli Gazeli Üzerine Tasavvuf'î Bir Şerh Denemesi", Fırat Üni- versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14:2, (167-175), Elazığ 2009.
- ULUDAĞ, Süleyman, İnsan ve Tasavvuf, Mavi Yayıncılık, İstanbul 2001.
- _________, İbn Arabî, TDV Yayınları, Ankara 1995.
- YAZIR, M. Hamdi, , Hakk Dini Kur’an Dili, I-X, Eser Kitabevi, İstanbul 1971.
- ZUHAYLÎ, Vehbe, İslâm Fıkhı Ansiklopedisi, I-X, Feza Yayınları, İstanbul 1994.
