Author :
Abstract
İslam öncesi Arap yarımadasında yaşayan insanlar arasında Allah ve nübüvvet inancı yaşanmıştır. Bunun böyle olduğunu, bu bölgede hayat sürmüş Âd ve Semud gibi kavimlere gönderilen peygamberlerden anlayabiliriz. Ayrıca Hz. İbrahim’e nispeten Hanîflik inancının da yine bura halkında etkilerini müşahede edebilmekteyiz. İslâm’ın zuhuru arifesinde Arap Yarımadasında Yahudilik, Hıristiyanlık, Mecusilik ve Sabiîlik gibi inançlar mevcut ise de, cahiliye Arapları için en önemli inanç putperestliktir. İşte biz bu çalışmamızda putperestlik inancının bilhassa hac, umre, tavaf ve kurban merasimlerine nasıl yansıdığını tespite çalışacağız. Bu amaçla da konumuzun sosyo-psikolojik yönlerine temas etmeksizin farklı kaynaklardan hareketle mevcudun tespitiyle yetineceğiz.
Keywords
Abstract
There was a belief of Allah and prophet among people living in Pre-Islamic Arabian Peninsula. We can understand this from prophets sent for Ad and Semud tribes which lived in this region. Moreover, we can also observe the effects of Hanafi belief on these people according to Hz. İbrahim. Although specific beliefs such as Jewishness, Christianity, Mazdaism and Mandaeanism existed before the rise of Islam, the most important belief for Jahiliyya Arabs was paganism. In this study we will analyze how the belief of paganism reflected especially on hajj, umrah, circumambulation of Kaaba and Sacrifice ceremonies. For this aim, we will confine ourselves with the determination of subject from different sources without dealing with socio-psychological extent of the subject.
Keywords
- Ahmed b. Hanbel, Musned, (el-Kavlu’l-Musedded fi’z-Zibbi an Musnedi’l-İmam Ahmed li’bni’l-Hacer ile beraber), I-X, Dâru Fikr, I. bsk., Beyrut 1991
- Ateş, Ali Osman, İslâm’a Göre Câhiliye ve Ehl-i Kitab Örf ve Âdetleri, Beyan Yay., İstanbul 1996
- 37 Mâlik b. Enes, el-Muvatta’, Dâru’n-Nefâis, XII. Bsk., Beyrut 1994, “Hac”, 933.
- Buharî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buhârî, I-VIII, thk. Abdulaziz b. Abdillah b. Bâz, Dâru’l-Fikr, I. bsk., Beyrut 1991
- Buhl, Fr., “Hanîf”, İA (MEB), Eskişehir 1997, V/I/
- Çağatay, Neşet, Başlangıçtan Abbasîlere Kadar (Dinî-İçtimâî-İktisadî-Siyasî Açıdan) İslâm Tarihi, TTKY., Ankara 1993
- Çelik, Ali, İslâm’ın Kabul veya Reddettiği Halk İnançları - Hicaz Bölgesi, Beyan Yay., İstanbul 1995
- Cerrahoğlu, İsmail, “Kur’ân-ı Kerîm ve Hanîfler”, AÜİFD, Ankara 1963, sy. XI
- Cilacı, Osman, İlâhi Dinlerde Oruç, Hac ve Kurban, Akyol Neşriyat, İzmir 1980
- Ebu Davud, Suleyman b. İdrîs, Sunen, I-IV, Dâru’l-Hadîs, Kahire 1988
- Ezrâkî, Ebu’l-Velîd Muhammed b. Abdillah, Ahbâru Mekke ve Mâ Câe fîhâ mine’l-Âsâr, çev. Yunus Vehbi Yavuz, Kâbe ve Mekke Tarihi, Çağrı Yay., İstanbul 1980
- Fazlur Rahman, Allah’ın Elçisi ve Mesajı, Makaleler I, çev. Adil Çiftçi, Ankara Okulu Yay., I. bsk., Ankara 1997
- Günaltay, Şemseddin, İslâm Öncesi Araplar ve Dinleri, sad. M. Mahfuz Söylemez-Mustafa Hizmet- li, Ankara Okulu Yay., I. bsk., Ankara 1997
- Gündüz, Şinasi, Mitoloji ile İnanç Arasında, Etüt Yay., I. bsk. Samsun 1998 İbn Hişam, Ebu Muhammed Abdulmelik, es-Sîretu’n-Nebeviyye, I-IV, thk. Mustafa es-Sakkâ, İbrahim el-Ebyârî, Abdulhafız Şelebî, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, II. bsk., Beyrut 1997
- İbn İshak, Muhammed b. Yesâr, Sîretu İbn İshâk el-Musemmâ bi-Kitâbi’l-Mubtedâ ve’l-Meb’as ve’l- Meğâzî, thk. Muhammed Hamidullah, Hizmet Kitabevi, Konya 1981
- İbnu’l-Kelbî, Hişam b. Muhammed b. es-Sâ’ib b. Bişr, Kitâbu’l-Esnâm, çev. Beyza Düşüngen, Put- lar Kitabı (Metin ve tercüme birlikte neşr), Ankara 1969
- Kapar, M. Ali, Hz. Muhammed’in (sav) Müşriklerle Münasebetleri, Esra Yay., I. bsk., İstanbul 1993
- Kazancı, A. Lütfi, “Cahiliyye Devri İnsanında Aklî Durum”, UÜİFD, Bursa 1987, sy. II.
- Kuzgun, Şaban, “Hanîf”, İA (TDV), İstanbul 1997, XVI
- Kuzgun, Şaban, İslâm Kaynaklarına Göre Hz. İbrahim ve Hanîflik, Se-Da Yay., Ankara 1985
- Macdonald, D. B., “Allah”, İA (MEB), Eskişehir 1997, I.
- Mâlik b. Enes, el-Muvatta’, Dâru’n-Nefâis, XII. Bsk., Beyrut 1994
- Mes’ûdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Huseyn, Murûcu’z-Zeheb ve Me’âdinu’l-Cevher, I-IV, thk. Saîd Mu- hammed el-Lahhâm, Dâru’l-Fikr, I. bsk., Beyrut 1997
- Mevlâna Muhammed İsmail Panipeti, İslâm Yayılış Tarihi, çev. Ali Genceli, Toker Yay., I. bsk. İstanbul 1971
- Nass, İhsan, Kitâbu Kabâili’l-Arab, Beyrut 2000
- Olgun, Tahir, Müslümanlıkta İbadet Tarihi, haz. Cemal Kurnaz, Akçağ Yay., I. bsk., Ankara 1998
- Özafşar, M. Emin, Oryantalist Yaklaşıma İtirazlar, Bir Sünnet Savunusu Ya Da Sünnete İçerden Bakış, Araştırma Yay., I. bsk., Ankara 1999
- Özaydın, Abdülkerim, “Amr b. Luhay”, İA (TDV), İstanbul 1991, III.
- Seligsohn, M., “Amr”, İA (MEB), Eskişehir 1997, I.
- Seydişehrî, M. Es’ad, Tarih-i Dîn-i İslâm, sad. A. Lütfi Kazancı, Osman Kazancı, İslâm Tarihi, Mari- fet Yay., İstanbul 1995
- Şibli, Mevlânâ, Asr-ı Saâdet, (çev. Ö. Rıza Doğrul), I-V, Eser Neşriyat, İstanbul 1977
- Topaloğlu, Bekir, “Allah”, İA (TDV), İstanbul 1989, II.
- Uğur, Müctebâ, Hicrî Birinci Asırda İslâm Toplumu, Çağrı Yay., İstanbul 1980
- Watt, W. Montgomery, Hz. Muhammed Mekke’de, çev. M. Rami Ayas, Azmi Yüksel, AÜİF. Yay., Ankara 1986
- Wensinck, A. J., “Hacc”, İA (MEB), Eskişehir 1997, V/I/
